Ünlü Yönetmen Zeki Demirkubuz, Film Akademisi'nin konuğu oldu..
Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Film Akademisi'nde ünlü isimlerin katılımıyla gerçekleştirilen söyleşiler devam ediyor. Akademinin son konuğu ünlü yönetmen Zeki Demirkubuz, sinema eleştirmeni Zahit Atam ve yazar Yusuf Kaplan oldu.
'Yeni Türk Sineması ve Resmedilen Türkiye: Sanatçı ve Özgürlük' başlıklı söyleşide Türk ve dünya sinemasına ilişkin değerlendirmeler yapıldı. Yönetmen Demirkubuz, geçmişten bu güne Türk sinemasının geçirdiği evreleri anlatırken, film dilinin kurulmasında 'şahsiyet' meselesinin önemine dikkat çekti.
Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Film Akademisi'nde ünlü isimlerin katılımıyla gerçekleştirilen söyleşiler devam ediyor. Akademinin son konuğu ünlü yönetmen Zeki Demirkubuz, sinema eleştirmeni Zahit Atam ve yazar Yusuf Kaplan oldu. 'Yeni Türk Sineması ve Resmedilen Türkiye: Sanatçı ve Özgürlük' başlıklı söyleşide Türk ve dünya sinemasına ilişkin değerlendirmeler yapıldı. Yönetmen Demirkubuz, geçmişten bu güne Türk sinemasının geçirdiği evreleri anlatırken, film dilinin kurulmasında 'şahsiyet' meselesinin önemine dikkat çekti.
HAPİSTE DOSTOYEVSKİ İLE TANIŞTI
Sinemanın perde arkasını anlatan Demirkubuz, kendi hayat ve sanat serüveni üzerinden değerlendirmelerde bulundu. 12 Eylül 1980 darbesinde 103 gün hapis cezasına çarptırılarak işkence gördüğü hücresinde tanıştığı Dostoyevski ile başlayan estetik ve düşünce serüvenini son dönemlerde Cemil Meriç, Sait Faik Oğuz Atay gibi yazar ve düşünürlerle devam ettirdiğini söyleyen Demirkubuz, hayatın her alanında 'şahsiyet'in olması gerektiğine inandığını, 'şahsiyet'in varoluşumuzu belirleyen değer olduğunu ve perdeye bunu yansıtmaya çalıştığını ifade etti.
SİNEMADA ŞAHSİYET
Abbas Kiyarüstemi, Darezhan Omirbayev gibi yönetmenlerin şahsiyetleriyle varolmanın en iyi örneklerinden olduğunu belirten Demirkubuz, "İran Sineması zannedildiği gibi büyük bir sinema değil ama kendini nasıl var ettiğine baktığımızda şahsiyeti görürüz. Bizde ise 'en iyi taklit yapılan' değerli gösterildi. Bu noktada Türk filmlerinin böyle bir değeri, böyle bir değer kaygısı var mı, yok mu bunu tartışmalıyız" dedi.
DÜŞÜNÜR VE YAZARLAR
Kendisinin Batı geleneği ile büyüğünü ifade eden Demirkubuz, "Suçu darbeye, cuntaya, iktidarlara, askeri vesayetlere atmadan kendi edebiyat ve düşünce geleneğimizden neden beslenmedik, sorusunun muhatabını sanatçıda, bu işi yapan kişide, kişiliğinde aramak lazım. Şahsım adına ben, batı geleneği içinde büyüdüm, büyük oranda batılı düşünür ve sanatçıların etkisinde film yaptım. Ancak daha sonraki dönemlerimde, Cemil Meriç, Sait Faik gibi yazar ve düşünürleri keşfettiğimde çok şaşırmıştım" diye konuştu.
KENDİ SİNEMA DİLİMİZ
Film yapmaya başladığı 1994 yılında önünde bir film geleneği olmadığını söyleyen Demirkubuz; Kieslowsky ve Tarkovsky'den Dostoyevski ve Rilke gibi edebiyatçılar arasında kurduğu bağ sonucu bir şey söyleme cesareti bulduğunu dile getirdi. Demirkubuz, "Önümüzde bir film geleneği yoktu ama bir şeyler vardı. Kendiliğinden gelişmiş, nedeni-niçini çok belli olmayan, sadece sonuçlarıyla yüz yüze kaldığımız bir sinema vardı. Yılmaz Güney ve Lütfü Akad benim çok değer verdiğim yönetmenlerdir. Ancak Yusuf Kaplan'ın dil ve estetik bağlamda eleştirdiği gibi bir dil kuramamışlardı. Buna kendimi de dahil ediyorum. Dışarıda edebiyatla, tarihle, kültürle birleşen bütünleşen filmler olduğu halde biz bunu gerçekleştiremedik" diye konuştu.
SİNEMA VE 'EVSİZLİĞİMİZ'
Yazar Yusuf Kaplan ise söyleşide yaptığı konuşmada, sinema-felsefe ilişkisi üzerine değerlendirmede bulundu. Alman filozof Heidegger'in "Dil varlığın evidir" sözü üzerinden felsefi çözümlemede bulunan Kaplan, sinema ve film dilini belirlemesi gereken 'yer'in bulunduğumuz yer, yani kendi ilim, irfan ve kültür coğrafyamız olduğunu vurguladı. Kaplan, "Aslında Türk sinemasının bir 'yer' yani 'ev' sorunu var. Biz Türk sinemasını konuşurken kendi evsizliğimizi konuşuyoruz" ifadelerini kullandı.
SANATÇI VE YABANCILAŞMA
Eleştirmen Zahit Atam da Türk sinemasının bu günü ve dünü hakkında değerlendirmelerde bulundu. Türkiye'de kültürel çelişkiler, siyasal çalkantılar ve sanat hayatı üzerinden sanatçının özgürlüğü ve kimliği meselesi hakkında değerlendirmelerde bulunan Atam, "Ülkemizde sanatçının konumu benzersizdir. Çoğu seçtiği dil ve anlatım bakımından halktan kopmuştur" diyerek eleştirel yaklaşımlarıyla dikkat çekti.